Asset Publisher
Szkółka Leśna zimą
Szkółka leśna zimą
Przechowywanie materiału sadzeniowego w okresie zimy.
Konieczność przechowywania sadzonek przeznaczonych do odnowień i zalesień spowodowana jest dwoma względami:
• potrzebą wydłużenia okresu sadzenia,
• wymogami prawidłowej agrotechniki na szkółce (jak najwcześniejsze zwalnianie powierzchni
do prac polowych i siewów).
Przechowywanie sadzonek produkowanych z odkrytym systemem korzeniowym może być długookresowe (zimowo-wiosenne) oraz krótkookresowe (wiosenne).
Można wyodrębnić trzy rodzaje obiektów do przechowywania sadzonek:
• doły tradycyjne oraz doły, szopy i piwnice chłodzone lodem lub śniegiem;
• przechowalnie chłodzone lodem;
• chłodnie z regulowaną temperaturą powietrza.
Pierwszy rodzaj obiektu można podzielić na trzy warianty:
• doły tradycyjne bez lodu,
• doły z lodem (obiekty specjalnie budowane do przechowywania sadzonek),
• szopy i piwnice z lodem (obiekty przystosowane do przechowywania sadzonek).
Najprostszym i najdawniej stosowanym sposobem przechowywania sadzonek jest tzw. dołowanie, obecnie określane jako przechowywanie w dołach tradycyjnych. Dół tradycyjny zakłada się w miejscach osłoniętych przed promieniami słońca i przed wiatrem, w glebie piaszczystej, nie podmokłej. Najczęściej stosowana szerokość dołu wynosi od 1,5 do 2,0 m, głębokość od 50-80 cm przy przechowywaniu wiosennym, do 70-100 cm przy jesiennym przechowywaniu. Długość dołu zależna jest od wielkości i liczby sadzonek.
Sadzonki w dole układa się niezbyt grubymi warstwami, ukośnie, oddzielając poszczególne warstwy glebą miejscową. Gleba okrywająca korzenie musi być silnie dociśnięta w celu uniknięcia przesychania materiału sadzeniowego. W każdej warstwie umieszcza się jednakową liczbę sadzonek, co ułatwia ich przeliczanie i wydawanie. Dół z sadzonkami należy dokładnie przykryć gałęziami układanymi na żerdziach, matami lub daszkiem ze słomy lub trzciny. Przy końcach dołów pozostawia się w osłonach otwory wentylacyjne o wymiarach 20×40 cm. Otwory te należy odsłaniać w dni pochmurne i deszczowe, a zamykać w słoneczne i suche. Przy długookresowym przechowywaniu, doły z sadzonkami należy okopać rowkiem izolacyjnym o przekroju trójkątnym
i głębokości co najmniej 25 cm, zwróconym pochyłym bokiem na zewnątrz. Sadzonki w dole należy zabezpieczyć przed gryzoniami przez nakrycie i obłożenie drobnymi gałązkami jałowca lub wyłożenie trutek. Przed zwierzyną stosować ogrodzenie dołów płotem z siatki. Po zamarznięciu gleby i spadnięciu śniegu doły z sadzonkami przykryć gałęziami lub matami. Doły lokalizowane są przy szkółkach i przy powierzchniach zalesianych lub odnawianych. Doły przy szkółkach służą do przechowywania sadzonek przez wiele lat, zaś doły przy powierzchniach zalesianych
i odnawianych użytkowane są zwykle przez jeden rok.
Przygotowując dół z lodem należy na dnie ułożyć jesienią warstwę torfu lub trocin o grubości
15 cm. Podczas mrozów (w styczniu, lutym) dno dołu zalać obficie wodą, aby po zamarznięciu utworzyła się warstwa lodu o grubości 2-3 cm. Następnie lód przykryć warstwą miału torfowego
i narzucić śniegu, którego warstwa po udeptaniu powinna wynosić co najmniej 20 cm. Na ubitą warstwę śniegu dać warstwę piasku o grubości 10-15 cm. Na tę warstwę można położyć prowizoryczną, drewnianą podłogę, wykonaną np. z 4-5 cm szerokości listew przybitych w ok.
1 cm odstępach do poprzecznych legarków. Podłoga zapobiega nierównomiernemu osiadaniu sadzonek w czasie stopniowego topnienia zmrożonej warstwy. Dół należy osłonić gałęziami. Czas przechowywania wynosi od kilku dni do 6-8 tygodni. Do przechowywania sadzonek wykorzystywane są ponadto szopy, piwnice, itp. pomieszczenia, które spełniają swoją rolę, o ile funkcjonuje w nich system wietrzenia, np. dymniki, otwieranie pomieszczeń, wentylatory, itp. Obiekty takie są właściwe dla krótkookresowego przechowywania sadzonek w małych szkółkach lub w leśnictwach.
Do długoterminowego przechowywania sadzonek wyjętych jesienią służą przechowalnie chłodzone lodem. Wyróżnia się trzy warianty przechowalni chłodzonej lodem w zależności
od sposobu umieszczenia lodu:
• przechowalnie chłodzone lodem umieszczonym na dnie przechowalni;
• przechowalnie chłodzone lodem umieszczonym w 1 lub 2 kieszeniach lodowych (małe z 1 kieszenią), średnie i duże z dwiema kieszeniami lodowymi;
• przechowalnie chłodzone lodem umieszczonym inaczej niż na dnie komory lub w kieszeniach lodowych.